RANDEVU İÇİN : 4447330

Şahdamarı tıkanıklığı

    Home / Şahdamarı tıkanıklığı

Şahdamarı tıkanıklığı

Şahdamarı tıkanıklığı nedir? Nasıl oluşur?

Şahdamarı (karotis arter) daralması nedeniyle oksijen taşıyan kanın beyin dokusunu beslemesi azalır inme (felç) tablosuna varan çeşitli durumlarla sonuçlanabilir. Şahdamarı daralması tıpkı kalp damarı daralmasına benzer şekilde meydana gelir. Ateroskleroz yani “damar kireçlenmesi” kolesterol plakları nedeniyle şahdamarının duvarında kalınlaşmalara neden olarak damarın içerisindeki boşluğu daraltmakta, bu boşluktan geçen kan akımı da azalmaktadır. Bir süre sonra damar duvarındaki bu kireçlenmelerde yırtılma meydana gelerek damarın aniden tamamen tıkanmasına neden olan bir “pıhtılaşma” durumuna neden olabilmektedir. Hayati risk taşıyan bu tablo nedeniyle hastaların “baş dönmesi, bayılma, denge kaybı, geçici kısmi felç, aniden başlayan konuşma bozukluları…” gibi durumlardan herhangi birisiyle acil olarak doktoruna başvurması gerekir. Genellikle erken tanı hayat kurtarıcı olduğu gibi, bazı kalıcı problemlerin de önlenmesine yardım etmektedir.

Damar içerisindeki plaklar zamanla büyüyerek çok kritik darlıklara neden olabilir, hatta damarın tamamen tıkanmasına yol açabilir.  Bazen damar duvarındaki plaklar yerinden koparak daha uç kısımlardaki ince damarları tam olarak tıkayabilir. Bu durumda tıkanan damarın beslediği ilgili beyin merkezinde dorun  çıkabilir. Örneğin aniden konuşma bozukluğu veya görme kaybı gelişebilir. Bu nedenle hastalık bulguları  tespit edildiği anda tanı konulması için şahdamarı dopler ultrasonografisi yapılmalıdır. Bu tetkik ile hem damar duvarının kalınlığı ve damardaki daralma oranı hem de damar içerisindeki kan akımının şekli ve hızı ölçülerek durumun ciddiyeti hakkında karar vermemizi sağlar.

Şahdamarı darlıkları genellikle kalp damarı hastalıkları ile birlikte seyretmektedir. Bu nedenle şahdamarı tıkanıklığı tespit edilen hastaların mutlaka kalp fonksiyonları da değerlendirilmelidir. Bu sayede, ameliyatı planlanan bir hastanın risk durumu da ortaya konmaktadır.

 

Şahdamarı tıkanıklığında tedavi yöntemleri

Şahdamarı darlıklarında üç farklı tedavi yöntemi mevcuttur. Özellikle hastanın klinik durumu yani şikayetleri ve damar darlığının derecesi tedavi seçiminde oldukça önemlidir. Hastaların özelliklerine göre uygulanan tedavi yöntemleri:

  • İlaç tedavisi: Özellikle %50 ve daha az darlıkların olduğu ve herhangi bir şikayeti olmayan hastalarda kan sulandırıcı ve eğer hastanın hipertasiyonu varsa kan basıncını düzenleyici ilaçlar kullanılmakta, hasta yakın takibe alınarak şikayetleri ve doppler Ultrasonografi tetkiki ile belirli aralıklarla değerlendirilmektedir.

 

  • Stent ile damarın açılması: Şahdamarındaki darlığın çok kısa seyirli ve içerisinde yara (ülser) olmaması halinde, tel kafes şeklinde, “stent” ile genişletilmesi mümkündür.

 

  • Ameliyat: Şahdamarındaki daralmanın uzun boyutlu olması, damarı daraltan plak üzerinde yaraların (ülser) olması halinde “karotis endarterektomi” adı verilen ameliyatın yapılması uygundur. Şahdamarındaki daralma düzeyi %50 ve üzerindeki hastalarda eğer hastanın şikayetleri de (baş dönmesi, bayılma, denge kaybı, geçici kısmi felç, aniden başlayan konuşma bozukluları. gibi..) varsa ameliyat önerilmektedir. Bununla birlikte herhangi bir şikayeti olmayan hastalarda da şahdamarı daralması %70 den fazla olanlara da ameliyat önerilmektedir. Çünkü bu hastalarda geçici veya kalıcı felç geçirme, hatta hayati risk bulunmaktadır. Böyle bir durumun görülmemesi için zaman kaybetmeden ameliyat uygulanması önerilmektedir.