Lipödem, sıklıkla kadınlarda görülen bölgesel bir yağ dağılım bozukluğu olarak tanımlanmıştır. Ancak hastalığa eşlik eden bazı inflamatuar hastalıkların da tespit edilmiş olması, bu tanım lipödemi yeterince açıklayamadığını göstermektedir. Literatüre her geçen gün yeni bilgiler eklenerek, hastalığın doğasının daha geniş açıdan ele alınmasına yardımcı olmaktadır.
Sağlık profesyonellerinin bu hastalık konusundaki farkındalıklarının da artması yaklaşım stratejilerini de geliştirmektedir. Ancak bu süreçte hastaların da kendi kendilerine arayışa geçmeleri, bu süreci hızlandırmıştır. Hastaların basılı ve dijital medya kanallarında, sosyal medya platformlarında lipödem konusundaki haberler ve paylaşımlardan yola çıkarak lipödem olup olmadıklarını öğrenebilme talepleri ve kendi durumlarına açıklık getirme isteklerine pratik bir yanıt olması açısından bu yazıyı kaleme almak istedim.
Lipödemin teşhisini koyduracak bir kan tetkiki yoktur. ancak altta yatan enflamasyonun düzeyini belirleyecek bazı biyokimyasal markerler mevcuttur. CP ve Eritrosit sedimantasyon hızı gibi tahlillerin yanında rutin biyokimya laboratuvarlarında bakılmayan PF4 gibi kan tetkikleri de lipödemle ilişkili olarak değerlendirilmektedir. Ancak tek başına tanı koydurabilecek özgüllüğe sahip değildir.
Lipödemin teşhisinde fizik muayene gerekli ve yeterlidir. Yani inspeksiyon (göz ile muayene) ile gözlemlemek, gerekirse palpasyon (el ile muayene) ile dokuların kıvamı, nodüler yapısı ve sertliğinin vücudun farklı bölgelerindeki farklılıklarını ortaya koymak çok önemlidir. Bunu bir sağlık profesyonelinin yapması önemlidir. Ancak hastalar kendileri de bu doku farklılıklarını kendi kendilerine değerlendirerek, ayrıca kendilerinde buluna bazı belirtileri gözlemleyerek lipödem teşhisleri konusunda güçlü bir kanıya varabilirler.
Lipödem Belirti ve Semptomları Kontrol Listesi
Lipödem, genellikle bacaklarda, kalçalarda ve kollarda meydana gelen ve “simetrik” bir yağ artışı ile karakterizedir. Bu hastalıkta vücuttaki yağ dağılımı bozulur. Fazla kilolu olmakla bir ilgisi yoktur. Bacaklarda ve kollara sıvı birikimine ek olarak, çoğu durumda etkilenen bölgede citte morarma ve ödem nedeniyle artan basınçtan dolayı ciddi ağrılar da eşlik edebilir. Bacaklar, genellikle kalçadan ayak bileğine kadar eşit derecede kalınlaşır ve ağırlık hissi belirir. Lipödem, üst kollarda da ortaya çıkabilirken, hastanın üst gövdesi, elleri ve ayakları genellikle ince kalır.
Kendinizde Lipödem olabileceğini düşünüyorsanız aşağıdaki listeyi doldurarak u konudaki merakınızı giderebilirsiniz.
☐ Kalça, uyluk ve diz altında orantısız şekilde kilo almak (genellikle her iki tarafta)
☐ Bel bölgesi ince iken basen ve uyluk, bazen bacak bölgesinde kalınlaşma
☐ Deri altında ele gelen yağlı ‘nodüller’ hissi (yağ boğumları şeklinde)
☐ Ciltte kendiliğinden oluşan morarmalar
☐ Bacaklar dokunmaya karşı çok hassas ve ağrılı
☐ Bacaklarda zonklama tarzında ağrı
☐ Diz eklemlerinde ağrı
☐ Bacaklarda gün boyunca ağırlaşma ve şişme (özellikle uzun süre ayakta durduktan veya oturduktan sonra) ancak gece boyunca azalma, sabah saatlerinde şişliklerin gerilemiş olması
☐ Bacaklarda yumuşak kıvamda yağlanma, ciltte “portakal kabuğu” gibi çukurlu görünüm
☐ Diyete rağmen yağlanma şeklinde değişiklik olmaması
☐ El ve ayakların normal olması, hastalıktan etkilenmemesi
☐ Etkilenen bölgelerin cildinin soluk ve soğuk olması
☐ Üst kollarda da orantısız yağlanma görülmesi
☐ Sıcak havalarda artan şişlik
7 ve daha fazla belirtiye sahip olan hastalarda lipödem konusunda ciddi bir şüphe oluşmaktadır. Bu hastaların mutlaka bir kalp damar cerrahisi uzmanına muayene olmasını ve uzman görüşü almasını öneririm.
Lipödem hastalığını sadece bir yağ dağılım bozukluğu olarak görmek eksik bir yaklaşımdır. Bunun altında yatan temel nedenlere odaklanmak gerekir. Bu anlamda inflamasyonun ve tetikleyici nedenlerinin incelenmesi önemlidir. Lipödem tedavi süreci belirli bir oranda fayda sağlayacağı kesindir. Ancak lipödem hastalığının düzelmesi anlamında hastaların beklentilerinin net olarak ortaya konulması, tedavi sürecini yürüten uzmanın da gerçekçi bir yaklaşım ile olası faydaları ve beklentilerin ne düzeyde karşılanabileceğini ifade etmesi şarttır. Bununla birlikte sadece görsel bozukluk konusuna odaklanmış olan hastaların lipödem konusunda ayrıntılı şekilde bilgilendirilmesi, eşlik eden veya edebilecek olası hastalıklardan ve risklerden bahsedilmesi gerekir. Lipödem, evresine göre tedavi sürecinden etkilenir. Bazı hastalarda oldukça hızlı ve kalıcı iyileşmeler sağlanabilirken, bazı hastalarda ise daha yavaş sonuç alınabilmektedir. Bu farklılık hastalığın evresi, hastanın özellikleri ve tedavi sürecine uyum düzeyi ile yakın ilişkilidir.
Lipödem teşhisi ve tedavi / takip süreci konularında ayrıntılı bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz. Tel: 05527993320
Bu sayfa 357 kez görüntülenmiştir.